26/11 Mumbai Attack ਦੇ ਉਹ 5 ਬਹਾਦੁਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਆਪਣੀ ਜਾਨ

ਅੱਜ 26 ਨਵੰਬਰ, 2008 ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ 17ਵੀਂ ਬਰਸੀ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਏ ਦਸ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕਈ ਮੁੱਖ ਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਹਾਦਰ ਨਾਇਕਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।

By  Aarti November 26th 2025 12:00 PM

26/11 Mumbai Attack News : 26 ਨਵੰਬਰ, 2008... ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਉਹ ਕਾਲੀ ਰਾਤ, ਜਿਸਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਅੱਜ ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਹਮਲੇ ਦੀ 17ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ, ਇੰਨੇ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਦੇਸ਼ ਇਸ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਕੰਬਣੀ ਯਾਦ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਏ ਦਸ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਾਜ ਹੋਟਲ, ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਟਰਮੀਨਸ, ਕਾਮਾ ਹਸਪਤਾਲ, ਨਰੀਮਨ ਹਾਊਸ ਅਤੇ ਲਿਓਪੋਲਡ ਕੈਫੇ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਨਾਲ ਗੂੰਜਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੂੰਜਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਲੀ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਸਾਡੇ ਬਹਾਦਰ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ, ਮਰੀਨ ਕਮਾਂਡੋ ਅਤੇ ਐਨਐਸਜੀ ਸਿਪਾਹੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਬਹਾਦਰਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।

ਹੇਮੰਤ ਕਰਕਰੇ

26/11 ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਹੇਮੰਤ ਕਰਕਰੇ ਮੁੰਬਈ ਏਟੀਐਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਨ। 26 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਉਹ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ ਖਾ ਰਹੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਬ੍ਰਾਂਚ ਦਫ਼ਤਰ ਤੋਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕਾਲ ਆਈ - ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਦੀ ਖ਼ਬਰ। ਉਹ ਤੁਰੰਤ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲ ਗਏ ਅਤੇ ਏਸੀਪੀ ਕਾਮਟੇ ਅਤੇ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਸਪੈਸ਼ਲਿਸਟ ਵਿਜੇ ਸਾਲਸਕਰ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਕਾਮਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਜਮਲ ਕਸਾਬ ਅਤੇ ਇਸਮਾਈਲ ਖਾਨ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਵਾਛੜ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਹੇਮੰਤ ਕਰਕਰੇ ਸਿਰਫ਼ 26/11 ਦੇ ਹੀਰੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ - ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਲੜੀਵਾਰ ਧਮਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਮਾਲੇਗਾਓਂ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਅਸ਼ੋਕ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਅਸ਼ੋਕ ਕਾਮਟੇ

ਮੁੰਬਈ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਏਸੀਪੀ ਵਜੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਅਸ਼ੋਕ ਕਾਮਟੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਹਾਰ ਖੁੰਝਾਏ ਮੁੰਬਈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲੀ। ਕਾਮਟੇ, ਏਟੀਐਸ ਮੁਖੀ ਹੇਮੰਤ ਕਰਕਰੇ ਦੇ ਨਾਲ, ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਾਮਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੌਰਾਨ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਇਸਮਾਈਲ ਖਾਨ ਨੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਸੱਟ ਲੱਗੀ। ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਹ ਲੜਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।

ਵਿਜੇ ਸਾਲਸਕਰ

ਮੁੰਬਈ ਪੁਲਿਸ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਵਿਜੇ ਸਾਲਸਕਰ—ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਾਮ ਜਿਸਨੇ ਕਦੇ ਪਾਤਾਲ ਨੂੰ ਵੀ ਕੰਬਾਇਆ ਸੀ। 26/11 ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਸਾਲਸਕਰ ਏਟੀਐਸ ਮੁਖੀ ਹੇਮੰਤ ਕਰਕਰੇ ਅਤੇ ਅਸ਼ੋਕ ਕਾਮਟੇ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਮਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਚਾਰਜ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਗਏ ਸਨ। ਉਹ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਕਰਕਰੇ ਅਤੇ ਕਾਮਟੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਅਸ਼ੋਕ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਤੁਕਾਰਾਮ ਓਮਬਲੇ

ਮੁੰਬਈ ਏਐਸਆਈ ਤੁਕਾਰਾਮ ਓਮਬਲੇ ਮੁੰਬਈ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਅਸਲ ਜੀਵਨ ਦੇ ਨਾਇਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਹਥਿਆਰ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਜਮਲ ਕਸਾਬ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਤੁਕਾਰਾਮ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸੀ। ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਛਲਨੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਸਾਬ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਢਿੱਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਓਮਬਲੇ ਨੇ ਕਸਾਬ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਫੜਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਪਰ ਉਹ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਸ਼ਹੀਦ ਤੁਕਾਰਾਮ ਓਮਬਲੇ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਲਈ ਅਸ਼ੋਕ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਸੰਦੀਪ ਉਨੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀ ਗਾਰਡਜ਼ (NSG) ਦੇ ਕਮਾਂਡੋ ਮੇਜਰ ਸੰਦੀਪ ਉਨੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਨੇ 26/11 ਦੇ ਮੁੰਬਈ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਲੈਕ ਟੋਰਨਾਡੋ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਹ 51 SAG ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਸਨ। ਉਹ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਪੈਲੇਸ ਅਤੇ ਟਾਵਰਜ਼ ਹੋਟਲ ਦੀ ਹਰ ਮੰਜ਼ਿਲ 'ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮੌਤ ਤੱਕ ਲੜੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਪਾਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪਿੱਛੇ ਤੋਂ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਹੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2009 ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਅਸ਼ੋਕ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਸਿਰਫ ਮੇਜਰ ਸੰਦੀਪ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਹਵਲਦਾਰ ਗਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ, ਨਾਗੱਪਾ ਆਰ. ਮਹਾਲੇ, ਕਿਸ਼ੋਰ ਕੇ. ਸ਼ਿੰਦੇ, ਸੰਜੇ ਗੋਵਿਲਕਰ, ਸੁਨੀਲ ਕੁਮਾਰ ਯਾਦਵ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਹਾਦਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਉਸ ਰਾਤ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ। 

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Amritsar ’ਚ IED ਦੇ ਨਾਲ 2 ਅੱਤਵਾਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ; ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਭੱਜਣ ਦੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼

Related Post