‘ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮਹੋਤਸਵ’ ਤਹਿਤ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਅਤੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਕੀਤਾ ਆਯੋਜਨ

ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ: ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਸਾਲ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮਹੋਤਸਵ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਵਿੱਚ, ਰੇਲ ਮੰਤਰਾਲਾ ਵੀ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ (18.07.22 ਤੋਂ 23.07.22) ਤੱਕ ਅਜ਼ਾਦੀ ਕੀ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਅਤੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਜ਼ਾਦੀ ਕਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮਹੋਤਸਵ ਮਨਾਏਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ 75 ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ 27 ਸਪਾਟਲਾਈਟ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਉੱਤਰੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਡਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹਫ਼ਤਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

 ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਡਵੀਜ਼ਨਲ ਰੇਲਵੇ ਮੈਨੇਜਰ ਡਾ: ਸੀਮਾ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਡਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਵੀਡੀਓ ਲਿੰਕ ਰਾਹੀਂ ਉਦਘਾਟਨੀ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ। ਮਿਤੀ 18.07.22 ਤੋਂ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਨੰਬਰ 13006 ਡਾਊਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਹਾਵੜਾ (ਹਾਵੜਾ ਮੇਲ) ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰੇਮ ਸਾਗਰ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦੇ ਕੇ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇਸ ਰੇਲਗੱਡੀ ਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਟਰੇਨ ਕਲਕੱਤਾ ਮੇਲ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਚੱਲਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰਾਹੀਂ ਕਲਕੱਤਾ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਸ਼ਹੀਦੇ ਆਜ਼ਮ ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ ਆਜ਼ਾਦ ਨੇ ਇਸ ਰੇਲਗੱਡੀ ਰਾਹੀਂ ਸਫ਼ਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਿਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਅਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਰੋਲਟ ਐਕਟ ਵਿਰੁੱਧ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਰੋਸ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਸ਼ਹੀਦੇ ਆਜ਼ਮ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੁਰਖੇ ਖਟਕੜਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲਾਇਲਪੁਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬੰਗਾ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਵਸ ਗਏ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਫਿਰ ਖਟਕੜਕਲਾਂ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਹੀਦ ਆਜ਼ਮ ਦੇ ਜੱਦੀ ਘਰ ਨੂੰ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਫ਼ਤਾ ਭਰ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਤਹਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਤਹਿਤ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ’ਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨੁੱਕੜ ਨਾਟਕਾਂ ਦਾ ਮੰਚਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਤਹਿਤ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਫੋਟੋ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ, ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ ਅਤੇ ਸਟੈਂਡ, ਜਿੰਗਲ ਹਰ ਘਰ ਤਿਰੰਗੇ/ਹੋਰਡਿੰਗਜ਼ ਅਤੇ ਬੈਨਰ, ਆਜ਼ਾਦੀ ਟਰੇਨ ਸੈਲਫੀ ਪੁਆਇੰਟ, ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਅਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੇ ਗੀਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਟਰੇਨ ਨੰਬਰ 12904 Dn ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਮੁੰਬਈ ਸੈਂਟਰਲ (ਫਰੰਟੀਅਰ ਮੇਲ) ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ/ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦਿਖਾ ਕੇ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜੋ 1928 ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਬੈਲਾਰਡ ਪੀਅਰ ਮੋਲ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ, ਬਠਿੰਡਾ, ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੋਈ ਪਿਸ਼ਾਵਰ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਪਰ 1 ਮਾਰਚ 1930 ਤੋਂ ਇਹ ਸਹਾਰਨਪੁਰ, ਅੰਬਾਲਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰਾਹੀਂ ਪਿਸ਼ਾਵਰ ਜਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। 1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਦਾ ਟਰਮੀਨਲ ਸਟੇਸ਼ਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸਤੰਬਰ 1996 ਵਿੱਚ ਫਰੰਟੀਅਰ ਮੇਲ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ "ਗੋਲਡਨ ਟੈਂਪਲ ਮੇਲ" ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।