Birth Anniversary: 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਫਾਂਸੀ ਦਾ ਰੱਸਾ ਚੁੰਮਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ, ਜਾਣੋ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲਾਂ
Kartar Singh Sarabha Birth Anniversary : ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਨਹੀਂ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਕਈ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਕਈ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇਣਾ ਭੁੱਲ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਬਾਰੇ ਦਸਾਂਗੇ, ਜਿਸ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਉਮਰ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ ਸਨ। ਤਾਂ ਆਉ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲਾਂ...
ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ: ਇਹ ਇਤਿਹਾਸ ਉਸ ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਬਾਰੇ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ 'ਚ ਹੀ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਲਈ ਸਭ ਕੁਝ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਨੇ ਸਿਰਫ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਫਾਂਸੀ ਨੂੰ ਚੁੰਮਿਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦਾ 'ਅਭਿਮੰਨਿਊ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 'ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਮੈਂ ਮੁੜ ਜਨਮ ਲਵਾਂਗਾ।' ਇਹ ਸਨ ਬਲਦਾਨੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਪਲਾਂ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸ਼ਬਦ।
ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੇ 1915 'ਚ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕੀਤੀ: ਉਹ 16 ਨਵੰਬਰ 1915 ਦੀ ਕਾਲੀ ਤਾਰੀਖ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰ ਦੁਨੀਆਂ ਛੱਡ ਗਿਆ। ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਚੰਗਿਆੜੀ ਛੱਡ ਗਿਆ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਸੀ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਉਸੇ ਦਿਨ ਹੀ ਉਸਨੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਅਧੀਨਗੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਫਾਂਸੀ ਨੂੰ ਚੁੰਮਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ।
ਬੈਂਗਬੰਗ ਵਿਰੋਧੀ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸਨ: ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਦਾ ਜਨਮ 24 ਮਈ 1896 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦਾ ਸਰਾਬਾ ਪਿੰਡ ਹੈ। ਜਿਸ ਸਕੂਲ 'ਚ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਦਾਖਲਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉੜੀਸਾ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਰਾਜ ਅਧੀਨ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਵੰਡਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਬੰਗਾਲ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਿਰੋਧ 'ਚ ਬੰਗਾਭੰਗ ਅੰਦੋਲਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਵੀ ਇਸ ਲਹਿਰ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ 'ਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬੰਦੀ ਬਣਾ ਲਿਆ।
ਗਦਰ ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ: 25 ਮਾਰਚ 1913 ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਓਰੇਗਨ ਸੂਬੇ 'ਚ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਇਕੱਠ 'ਚ ਲਾਲਾ ਹਰਦਿਆਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਸਕਣ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਨੇ ਉੱਠ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਅਦ 'ਚ 1 ਨਵੰਬਰ 1913 ਨੂੰ ਗਦਰ ਨਾਮੀ ਅਖਬਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅੰਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ। ਉਸ 'ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ।
ਅੰਗਰੇਜ਼ ਸਰਾਭਾ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ: 21 ਫਰਵਰੀ 1915 ਨੂੰ, ਕਰਤਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ। ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ 16 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ 'ਚ ਕਰਤਾਰ ਕਾਬੁਲ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਪਰ ਬਾਅਦ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਲੁਕੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਰਹਿਣਾ ਚੰਗਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਮੈਂ ਗਰੀਬ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵਾਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਵਜ਼ੀਰਾਬਾਦ ਦੀ ਫੌਜੀ ਛਾਉਣੀ 'ਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਰਾਵੋ, ਅੰਗਰੇਜ਼ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਬਣਾ ਲਿਆ।
ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਨੇ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਫਾਂਸੀ ਨੂੰ ਚੁੰਮਿਆ ਸੀ: ਸਰਾਭਾ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਤਲ, ਡਕੈਤੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਰਚਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ 'ਤੇ ਲਾਹੌਲ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਚ ਕੁੱਲ 63 ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਸਰਾਭਾ ਨੇ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ, ‘ਮੈਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਇਨਕਲਾਬ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹਾਂ। ਜੇਕਰ ਮੈਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਭਾਗਸ਼ਾਲੀ ਸਮਝਾਂਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਨਰ-ਜਨਮ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਮੈਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਦੁਬਾਰਾ ਜਨਮ ਲਵਾਂਗਾ ਅਤੇ ਮੈਂ ਮਾਤ ਭੂਮੀ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਾਂਗਾ। ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੇ ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰ ਸਨ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਹਨ।
- PTC NEWS
