Smartphone Side Effect : ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਸਮਾਰਟ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮੰਦਬੁੱਧੀ ਬਣਨਗੇ...! AIIMS ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਚ ਵੱਡੀ ਚੇਤਾਵਨੀ

Screen Time of Indian Kids : ਡਾ. ਆਸ਼ੀਸ਼ ਖੋਬਰਾਗੜੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਰਾਹੀਂ 2857 ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਜਰਨਲ ਕਿਊਰੀਅਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।

By  KRISHAN KUMAR SHARMA July 9th 2025 03:54 PM -- Updated: July 9th 2025 03:59 PM

Smartphone Effect of Children : ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਫੋਟੋਆਂ ਦਿਖਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 6 ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਬੱਚਾ ਮੋਬਾਈਲ ਚਲਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਾਪੇ ਖੁਦ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨੇ 6 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਮਾਰਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਵੀ ਪਰਵਾਹ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ। ਬੱਚੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਕ੍ਰੀਨ 'ਤੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਰਟ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਣਾਉਦਾ ਹੈ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਬੱਚੇ ਸਕ੍ਰੀਨ 'ਤੇ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣਾ ਸਮਾਂ (Screen Time of Indian Kids) ਬਿਤਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਬੱਚੇ ਹੱਦ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣਾ ਦੇਖ ਰਹੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ

ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼, ਰਾਏਪੁਰ ਦੇ ਡਾ. ਆਸ਼ੀਸ਼ ਖੋਬਰਾਗੜੇ ਅਤੇ ਐਮ ਸਵਾਤੀ ਸ਼ੇਨੋਏ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਬੱਚੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 2.2 ਘੰਟੇ ਸਕ੍ਰੀਨ 'ਤੇ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣਾ ਹੈ। ਕਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਔਸਤ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮਾਂ 1.2 ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਖੋਬਰਾਗੜੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਰਾਹੀਂ 2857 ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਜਰਨਲ ਕਿਊਰੀਅਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕਰੀਨ ਸਮਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਘਾਤਕ

ਡਾ. ਖੋਬਰਾਗੜੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ 1.2 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ...

  • ਅਜਿਹੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਕਾਸ ਹੌਲੀ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
  • ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬੌਧਿਕ ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗੀ।
  • ਸਮਾਜਿਕ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆਵੇਗੀ।
  • ਮੋਟਾਪਾ ਵਧੇਗਾ।
  • ਰਾਤ ਨੂੰ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੌਂ ਨਹੀਂ ਸਕੇਗਾ।
  • ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ।
  • ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ।

ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹੋ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਮੋਬਾਈਲ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾ ਸੋਚੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੱਚਾ ਪਛੜ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਹ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕੁਝ ਵੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਬੱਚਾ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ।

Related Post