Death Anniversary Bal Gangadhar Tilak : ਬਾਲ ਗੰਗਾਧਰ ਤਿਲਕ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕਾਂ 'ਚੋ ਇੱਕ ਸਨ। ਅੱਜ ਯਾਨੀ 1 ਅਗਸਤ 2024 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ 104ਵੀਂ ਬਰਸੀ ਹੈ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਸੱਚੇ-ਸੁੱਚੇ ਜਨਤਕ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਉਭਰੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਾਲ ਗੰਗਾਧਰ ਤਿਲਕ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ 'ਲੋਕਮਾਨਿਆ' ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਅਣਸੁਣਿਆ ਗਲਾਂ
- ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 23 ਜੁਲਾਈ 1856 ਨੂੰ ਰਤਨਾਗਿਰੀ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਚਿਕਨ ਪਿੰਡ 'ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਗੰਗਾਧਰ ਰਾਮਚੰਦਰ ਤਿਲਕ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਪਾਰਵਤੀ ਬਾਈ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸਤਿਆਭਾਮਾ ਸੀ।
- ਬਾਲ ਗੰਗਾਧਰ ਤਿਲਕ ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਬਲ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਸਨ, ਸਕੂਲ ਦੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ 'ਚ ਗਿਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਤਿਲਕ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਹ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਸਰਤ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਨ।
- ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੀ.ਏ ਅਤੇ ਲਾਅ ਦੇ ਇਮਤਿਹਾਨ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਆਸ ਸੀ ਕਿ ਤਿਲਕ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰਕੇ ਚੰਗੀ ਕਮਾਈ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖਾਨਦਾਨ ਦਾ ਮਾਣ ਵਧਾਏਗਾ, ਪਰ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਤਿਲਕ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਜਨਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਠਾਣ ਲਈ ਸੀ।
- ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਇੱਕ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਅਤੇ 1880 'ਚ ਨਿਊ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਫਰਗੂਸਨ ਕਾਲਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਹ ਵਿੱਦਿਆ ਰਾਹੀਂ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਵੀ ਬਣ ਸਕਣ।
- ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰਨ ਸਵਰਾਜ ਦੀ ਮੰਗ ਉਠਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਾਕ- ‘ਸਵਰਾਜ ਮੇਰਾ ਜਨਮ ਸਿੱਧ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਾਂਗਾ’ ਅੱਜ ਵੀ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।
- ਲੋਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ 'ਚ ਪੂਰਾ ਹਫ਼ਤਾ ਗਣੇਸ਼ ਉਤਸਵ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਉਤਸਵ ਮਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਉਸਨੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਕਦਮਾਂ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ 6 ਸਾਲ ਲਈ 'ਬੈਨਿਸ਼ਮੈਂਟ' ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਬਰਮਾ ਦੀ ਮਾਂਡਲੇ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।
- ਲੋਕਮਾਨਿਆ ਤਿਲਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾ, ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ ਸਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ 'ਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
- ਬਰਮਾ ਦੀ ਮਾਂਡਲੇ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਤਿਲਕ ਨੇ ਗੀਤਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 'ਗੀਤਾ ਰਹਸਯ' ਨਾਂ ਦਾ ਗੀਤ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾਅ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਉੁਨ੍ਹਾਂ ਦਾ 'ਗੀਤਾ ਰਹਸਯ' ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੂਫਾਨ ਵਾਂਗ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਲੋਕ ਮਨਾਂ 'ਚ ਭਾਰੀ ਰੋਸ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।
- ਲੋਕਮਾਨਿਆ ਤਿਲਕ ਨੇ 'ਮਰਾਠਾ ਦਰਪਣ' ਅਤੇ 'ਕੇਸਰੀ' ਨਾਮ ਨਾਲ ਮਰਾਠੀ 'ਚ ਦੋ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਜੋ ਕਿ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਏ, ਇਸ 'ਚ ਤਿਲਕ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਘਟੀਆ ਭਾਵਨਾ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।
- ਲੋਕਮਾਨਿਆ ਤਿਲਕ ਦੀ ਮੌਤ 01 ਅਗਸਤ 1920 ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਤਿਲਕ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨੇਤਾ ਹੋਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਸਵਰਾਜ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਕੀਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਸੰਗਤ ਲਈ ਜਲਦ ਖੁੱਲ੍ਹੇਗਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਵੇਲੀ ਸੁਜਾਨ ਸਿੰਘ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਕੀਤਾ ਐਲਾਨ
- PTC NEWS
