ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਵੱਲੋਂ ਕਿੰਨਾ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਤੇ ਰਿਕਵਰੀ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਇੱਥੇ ਜਾਣੋ

World Blood Donor Day 2023 : ਵਿਸ਼ਵ ਖੂਨਦਾਨ ਦਿਵਸ ਹਰ 14 ਜੂਨ ਨੂੰ ਖੂਨਦਾਨ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। WHO ਨੇ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਖੂਨਦਾਨ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਾਲ 2004 ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖੂਨਦਾਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮਹੱਤਤਾ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (WHO) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਸਿਰਫ 75 ਲੱਖ ਯੂਨਿਟ ਹੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ 25 ਲੱਖ ਯੂਨਿਟ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਸਗੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿੰਨਾ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਕੀ ਸਿਹਤ ਲਾਭ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਫਾਇਦੇ

ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਖੂਨ ਪਤਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਖੋਜਾਂ 'ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦਾਨੀ ਦੇ ਬੋਨ ਮੈਰੋ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਲਾਲ ਸੈੱਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਨਵੀਆਂ ਲਾਲ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਦਾਨੀ ਦੁਆਰਾ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਖੂਨ ਨੂੰ ਸਰੀਰ 21 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਖੂਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 24 ਤੋਂ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਖੂਨਦਾਨ ਕੌਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ?

ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸਦੀ ਉਮਰ 18 ਤੋਂ 65 ਸਾਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ, ਉਹ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਾਨੀ ਦਾ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ 12.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਭਾਰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 45 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿੰਨਾ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ? 

ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਤਰੀਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਖੂਨਦਾਨ ਪੂਰੇ ਖੂਨ ਦਾ 300 ਮਿ.ਲੀ. ਇਸਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਜਾਂ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖੂਨ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਖਾਸ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।

ਕਿੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋਬਾਰਾ ਖੂਨਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? 

ਸਰੀਰ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਖੂਨ ਨੂੰ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ 35 ਤੋਂ 40 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ, ਖੂਨ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਬਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਦੁਬਾਰਾ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ 30-40 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

- ਸਚਿਨ ਜਿੰਦਲ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ 

ਡਿਸਕਲੇਮਰ: ਇਹ ਲੇਖ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੈ ਕੋਈ ਵੀ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।