World Mental Health Day 2023 : ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਿਵਸ ? ਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ, ਇੱਥੇ ਜਾਣੋ
World Mental Health Day 2023: ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 10 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਨੇੜਿਓਂ ਸਮਝਣਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਲੋਕ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸਮਝ ਕੇ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਉ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸਦਾ ਇਤਿਹਾਸ,ਥੀਮ. ਮਹੱਤਤਾ, ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਤਰੀਕੇ।
ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ :
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਿਵਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਾਲ 1992 ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦਿਨ ਹਰ ਸਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਸਕੱਤਰ ਜਨਰਲ ਯੂਜੀਨ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੇ ਸਾਲ 1994 ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਦਿਨ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ।
ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਿਵਸ 2023 ਦੀ ਥੀਮ :
ਇਸ ਵਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਿਵਸ 2023 ਦੀ ਥੀਮ ਹੈ - ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ :
ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕੀ ਲੋਕ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸਮਝ ਕੇ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾਂ ਕਰ ਦੇਣ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕੈਂਪ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸੈਮੀਨਾਰ ਵੀ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵੀ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੇ ਲੱਛਣ :
ਲਗਾਤਾਰ ਉਦਾਸੀ ਜਾਂ ਖਾਲੀਪਣ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ :
ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਨੀਵੇਂ ਮੂਡ ਜਾਂ ਖਾਲੀਪਣ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਜਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਜਾਂ ਅਨੰਦ ਦੀ ਘਾਟ :
ਕਈ ਵਾਰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਘਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਹ ਇੱਕ ਵਾਰ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ੌਕ, ਸਮਾਜਕ, ਜਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਬੁਨਿਆਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਕੰਮ।
ਭੁੱਖ ਅਤੇ ਭਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ :
ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਭੁੱਖ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਗਣਾ ਜਾਂ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਭਾਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਮੀ ਜਾਂ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਡਾਈਟਿੰਗ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਵੀ।
ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ :
ਨੀਂਦ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਇਨਸੌਮਨੀਆ ਜਾਂ ਹਾਈਪਰਸੌਮਨੀਆ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਊਰਜਾ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ :
ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ 'ਚ ਕਈ ਪੂਰੀ ਰਾਤ ਦੀ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਥਕਾਵਟ, ਨਿਕਾਸ, ਜਾਂ ਊਰਜਾ ਦੀ ਕਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਲੱਛਣ ਹੈ।
ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ :
ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ, ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਜਾਂ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੁੱਸਾ :
ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ 'ਚ ਉਦਾਸੀ ਵਧੀ ਹੋਈ ਚਿੜਚਿੜੇਪਨ, ਹਲਕੇ ਗੁੱਸੇ, ਜਾਂ ਅਣਇੱਛਤ ਗੁੱਸੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਮਾਮੂਲੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਵੀ।
ਮੌਤ ਜਾਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਵਿਚਾਰ :
ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ 'ਚ ਮੌਤ ਜਾਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਸੰਕੇਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਡਿਸਕਲੇਮਰ :
ਇਹ ਲੇਖ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੈ ਕੋਈ ਵੀ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
-ਲੇਖਕ ਸਚਿਨ ਜ਼ਿੰਦਲ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Tips For Working Women: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਿੱਜੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ੇ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਨਹੀਂ ਪਾ ਰਹੇ ਤਾਂ ਵਰਤੋਂ ਇਹ ਨੁਸਖੇ, ਮਿਲੇਗੀ ਮਦਦ
- PTC NEWS
