ਐਕਸਪਲੇਨਰ: ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ Iron Dome; ਕਿਉਂ ਹੋਇਆ ਫੇਲ੍ਹ? ਜਾਣੋ
Israel-Hamas Conflict: ਹਮਾਸ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਇਸ ਵਾਰ ਫਿਰ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਹਮਾਸ ਦੇ ਘਾਤਕ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਹੈਰਾਨ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਹੈਰਾਨ ਹੈ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਵਚ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਹਮਾਸ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਕਿਵੇਂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ? ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਨਾਂ ਆਇਰਨ ਡੋਮ (Iron Dome) ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸਿਸਟਮ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖਤਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਹਮਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਤੁਰੰਤ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਹਵਾ ਵਿਚ ਮਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕੋਈ ਰਾਕੇਟ ਜਾਂ ਡਰੋਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਦਾਗ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਸਿਸਟਮ ਨਾਲ ਲੈਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 
The Israeli Iron Dome missile defense system is no joke…pic.twitter.com/WeyfdnITY3 — Elon Musk (Parody) (@ElonMuskAOC) October 9, 2023
ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਸਿਸਟਮ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਨਜ਼ਾਰਾ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਨੇ ਹਮਾਸ ਵੱਲੋਂ ਦਾਗੇ ਗਏ ਰਾਕੇਟਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾ 'ਚ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅਸਮਾਨ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਨਾਲ ਜਗਮਗਾ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਹਮਲਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸੀ, ਹਮਾਸ ਨੇ 20 ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ 5000 ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਉਠਾਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੀ ਆਇਰਿਸ਼ ਡੋਮ ਸਿਸਟਮ ਨੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।
ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਸਿਸਟਮ ਕੀ ਹੈ?
ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਸਿਸਟਮ ਛੋਟੀ ਰੇਂਜ 'ਤੇ ਰਾਕੇਟ ਹਮਲਿਆਂ, ਮੋਰਟਾਰ, ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੇ ਗੋਲਿਆਂ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਰਹਿਤ ਹਵਾਈ ਵਾਹਨਾਂ (ਯੂ.ਏ.ਵੀ.) ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤੈਨਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਦੂਰੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਹਵਾ ਵਾਲੀ 'ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ' ਹੈ। ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਰੇਂਜ ਲਗਭਗ 70 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਕੇਂਦਰੀ ਭਾਗ ਹਨ ਜੋ ਇਕੱਠੇ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਿੱਸੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਟਰੈਕਿੰਗ ਰਾਡਾਰ, ਲੜਾਈ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਹਥਿਆਰ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ 20 ਤਾਮੀਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਲਾਂਚਰ ਹਨ।
ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਸਿਸਟਮ 2011 ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2006 ਦੇ ਲੇਬਨਾਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ, ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੁਆਰਾ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਹਾਇਫਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। 2006 ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ।
Imagine if Israel didn't have that iron dome defense system, there would be no country there pic.twitter.com/Og6FHIQ6Me — ????!???????????? (@kafangi) October 8, 2023
'ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਸਿਸਟਮ' ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ?
ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਰਾਕੇਟ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲ ਦਾਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਖੋਜ ਅਤੇ ਟਰੈਕਿੰਗ ਰਾਡਾਰ ਇਸਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰ ਨਿਯੰਤਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭੇਜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੜਾਅ ਫਾਇਰ ਕੀਤੇ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਕਿਸਮ, ਗਤੀ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧਦੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਗਣਨਾਵਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਰਾਕੇਟ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਇੱਕ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ ਜਾਂ ਰਣਨੀਤਕ ਸਥਾਪਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਲਾਂਚਰ ਖੁਦ ਤਾਮੀਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦਾਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਕੇਟ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਬੈਟਰੀ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਲਾਂਚਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 10 ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਰਾਫੇਲ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਉੱਨਤ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਰ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 2,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
Unbelievable footage Captures Israel's Iron Dome as it Intercepts Rockets Fired from Gaza strip with 100% accuracy. #IsraelPalestineWar #IStandWithIsrael pic.twitter.com/2BAVMZO1Qd — Abhishek Kumar Kushwaha (@TheAbhishek_IND) October 9, 2023
ਇਸ ਵਾਰ ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਕੀ ਹੋਇਆ?
ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਹਮਾਸ ਦੇ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ, ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਹਮਾਸ ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ 'ਚ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਫਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਲਗਾਤਾਰ ਆਪਣੀ ਕੱਚੇ ਰਾਕੇਟ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੇ ਤੇਲ ਅਵੀਵ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਸਮੇਤ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸੀਮਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। 
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਮਾਸ ਦੁਆਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਰਾਕੇਟ ਇਸਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਮੀਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸਸਤਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਲਈ, ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਦੀ ਕੀਮਤ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸਨੇ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Iron dome in action… pic.twitter.com/KaW8Rol9mV — @amuse (@amuse) October 8, 2023
ਹਮਾਸ ਨਾਲ 2012 ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਤੋਂ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵੱਲ ਦਾਗੇ ਗਏ 400 ਰਾਕਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 85 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। 2014 ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਹਮਾਸ ਦੁਆਰਾ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 4,500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 800 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 735 ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇਸਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਰ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।
ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਅਤੇ 2021 ਹਮਲਾ
ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਵਾਧੂ ਹਵਾਈ ਖਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਕੇਟ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸੈਲਵੋ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਮਾਨਵ ਰਹਿਤ ਹਵਾਈ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।"
ਮਈ 2021 ਵਿੱਚ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਫਲਸਤੀਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 1,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ 4,500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਗਏ ਸਨ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਸਿਸਟਮ ਨੇ ਸੰਕਟ ਦੌਰਾਨ ਰਾਕੇਟ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਟ੍ਰਾਈਕ ਰੇਟ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।"
The God of Israel isn't protecting Israel at the moment..., their technologically developed iron dome is...
When are we going to learn that God isn't coming to save us from our physical abusers or our political bad leaders? pic.twitter.com/GVgOnV4MCa — Nero (@kingnero_1) October 8, 2023
ਇਸ ਵਾਰੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੋਇਆ ਹਮਾਸ ਸਫ਼ਲ
ਹਮਾਸ ਕੋਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਕੇਟ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੂਰੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਹੈ। R160 ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਰੇਂਜ 160 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ M75 ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਰੇਂਜ 75 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ 60 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਲਿਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਲਈ ਹਮਾਸ ਹੁਣ ਲਗਾਤਾਰ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਮਾਰੂ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
Iron Dome Tamir interceptors attempt to destroy a rocket barrage fired at Israel from Gaza a short time ago. pic.twitter.com/lcP3MLF6VZ — Joe Truzman (@JoeTruzman) October 8, 2023
ਹਮਾਸ ਕੋਲ ਜੀ.ਪੀ.ਐਸ. ਗਾਈਡਡ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਰੋਬੋਟਿਕ ਵਾਹਨ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਰਹਿਤ ਪਣਡੁੱਬੀਆਂ ਵੀ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਨੇਵੀ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਤੱਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਰੰਗਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਛੁਪਾਉਣ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਰੇਂਜ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਸਵੈ-ਚਾਲਿਤ ਰਾਕੇਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਾਲੇ 2500 ਤਸਕਰੀ ਵਾਲੇ ਰਾਕੇਟ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਮਾਸ ਕੋਲ 200 ਸਵੈ-ਨਿਰਮਿਤ ਰਾਕੇਟ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਆਪਣੇ ਡਰੋਨਾਂ ਨੂੰ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਨਾਲ ਆਰਡਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਹਮਾਸ ਕੋਲ 40 ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਮੋਨੀਅਮ ਕਲੋਰਾਈਡ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਹ ਵਿਸਫੋਟਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- PTC NEWS
